Đối với kỹ thuật nhân giống hữu tính bằng gieo hạt, cây mai con to lên sau này sẽ có bộ rễ đẹp, nhưng lúc ra hoa sẽ không được đẹp như cây mẹ. Còn chiết cành thì hình ảnh hoa mai ngày tết chiết ra hoa sẽ y như cây mẹ và nhánh chiết cũng được hơi lớn, nhưng không có bộ rễ đẹp.
nếu nhánh chiết mọc sát đất, thì cũng sử dụng dao cắt bỏ một khoanh vỏ rồi kéo nhánh xuống chôn dưới đất và đóng một cây móc để giữ nhánh chặt, cắm thêm một cây nọc giữ phần ngọn đừng cho lay động. Và cứ để yên như vậy, tưới ẩm hàng ngày, vài ba tháng sau, xới đất nhẹ xem rễ, nếu rễ mọc mạnh thì cưa cắt đem trồng.
1. Thời điểm chiết cành
thời khắc chiết cành nên chọn vào đầu mùa mưa. Và nên chọn khi cây mai sắp hết pha động (lúc lá đã xanh đậm nhưng chưa già). Vì lúc này còn lột vỏ cành mai được.
Vậy lúc lá nó đang còn non (pha động) rất dễ lột, tại sao ko chiết? Tuy dễ lột, nhưng nó cũng dễ liền da (do nhựa xuống nhiều) làm nó khó ra rễ. Mặt khác, phần lá non sẽ ngã sang màu vàng và khi đem trồng nó rất yếu.
2. Chọn cành
Cũng như chọn cành để giâm, cành chúng ta ý định chiết là những cành ở vị trí từ ½ cây trở lên và phía có phổ thông ánh sáng.
- Độ lớn: bạn không nên chọn cành chiết quá lớn. Chỉ nên chọn những đoạn cành phía ngoài cùng, nếu có phân nhánh càng tốt. Thường những đoạn cành này lớn khoảng bằng cỡ chiết đũa ăn cơm (nhưng phải có ít ra khoảng 15 lá còn tốt).
- Độ dài: Độ dài đoạn cành chiết khoảng 20 - 30 cm (hai tới ba tấc). Nếu cành dài quá và lá quá phổ thông, sẽ xuống nhựa làm liền da (cành chiết không ra rễ được).
Tâm lý chung là, người ta muốn chiết cành to và dài, để khi đem ra trồng trong một thời kì ngắn, sẽ có một cây mai to. Tuy nhiên, to thì có to nhưng mau to thì không. Vì khi được cắt rời khỏi thân mẹ, bộ rễ ít oi kia chưa đủ sức lo cho cái cành “quá khổ” ấy được, làm cây mất sức, và với cây mai khi đã mất sức, việc nghỉ dưỡng đòi hỏi rộng rãi thời gian, công sức.
3. Phương pháp chiết cành và trông nom
1) Khoanh và tách vỏ
Trên đoạn cành vừa nêu, chúng ta chọn vị trí có phân nhánh (chỏng 3), sử dụng dao bén cắt đứt lớp vỏ chung lòng vòng một vòng phía trên và một vòng phía dưới. Sau ấy, rạch một con đường dọc nằm trong 2 điểm trên và tách vỏ ra (không nên để sót lại một chút da “vỏ” nào hết).
Chiều dài trong khoảng vết cắt khoanh tròn ở phía trên và phía dưới khoảng hai - hai,5 lần so với trục đường kính cành tại điểm lột vỏ.
Sau khi tách vỏ ra, chúng ta nên để khoảng 1 - hai tiếng (tùy theo tình hình trong ngày). Mục tiêu để cho lớp nhựa giữa phần gỗ và vỏ khô lại. Sau đấy, có thể sử dụng loại thuốc kích thích ra rễ Viprom bôi vào vết cắt phía trên. Cũng có thể nhúng nguyên liệu bó bầu chiết rồi bó vào mà không cần bôi ở trên.
2) nguyên liệu bó bầu chiết
nguyên liệu để bó cành chiết có khá phổ quát, cách trộn đất trồng mai gồm đất mùn xốp, xơ dừa khô, rễ lục bình,… bó vào giữ ẩm để rễ sau này có chỗ bám vào là được. Nhưng dễ bước, tuyệt vời cao người ta thường dùng một trong hai loại sau:
+ Rễ lục bình
Rễ lục bình được lấy ở phần cuối (rất mịn). Sau ấy rửa sạch bùn rồi đem phơi thật khô. Lúc đem ra bó vào cành thì nhúng nước cho ướt đều và vắt cho ráo nước rồi mới bó. Nếu rễ lục bình có dính phèn sắt (màu vàng) thì nên đem ngâm vào nước vôi (khoảng 1kg vôi + 30 lít nước), lắng lấy phần nước trong, thời gian ngâm khoảng 1 - 2 giờ rồi vắt ráo đem phơi khô.
Khối lượng bầu chiết bạn không nên quá to. Giả dụ cành chiết có đường kính khoảng bằng chiếc đũa ăn cơm thì bầu chiết có đường kính khoảng 5cm và độ dài khoảng 5cm. Trong khoảng kích cỡ này, suy ra nếu như cành nhỏ hơn thì bầu chiết nhỏ bớt lại và bầu chiết cũng to hơn nếu như cành lớn hơn.
tại sao phải có một mức chuẩn hơi như vậy? Vì nhỏ quá bầu chiết sẽ không đủ chỗ cho rễ bám và lớn quá thì có lúc nó bị dư độ ẩm làm hư rễ.
+ Xơ dừa khô
Xơ dừa khô được lấy ở phần sắp cuống trái dừa, vì chỗ này xơ sẽ mềm và mịn. Xơ dừa được xé tơi ra và ngâm nước vôi như trường hợp ngâm rễ lục bình để tẩy bớt chất chát.
Sau đấy, phơi thật khô và khi bó vào cành chiết làm giống như rễ lục bình.
Sau khi quấn rễ lục bình hay xơ dừa khô vào cành chiết, chúng ta dùng nylon trong suốt quấn lòng vòng bầu chiết và cột kín ở 2 đầu. Chú ý khi cột đầu phải chặt, làm sao cho bầu chiết không bị xoay khi cành di chuyển, bao nylon kín giữ ẩm tốt cho bầu. Vì cột lỏng lẻo thì lúc bầu chiết xoay sẽ làm hư rễ.
3) Cắt cành chiết và ươm sau lúc ra rễ
Chiết và cắt cành chiết sau lúc mai ra rễ
- Cắt cành chiết:
Do bầu chiết được bao quanh bằng nylon trong suốt, nên chúng ta thường xuyên Quan sát, khi nào thấy rễ đã ngã sang màu khá vàng là cắt bầu chiết khỏi thân cây mẹ.
Sau khi cắt xong, chúng ta nên cắt bỏ bớt khoảng 1/3 chiều dài của cành chiết để giúp nó cân bằng lại mà mọc mạnh. Nếu phần còn lại có lá quá rộng rãi thì cũng nên tỉa bỏ bớt vài lá. Vì lá nhiều sẽ thoát nước phổ thông, trong khi đó bộ rễ còn ít chưa đủ sức cung ứng nước…
chỉ mất khoảng bầu chiết còn ở trên cây, nếu như bầu chiết bị khô thì sử dụng ống kim tiêm bơm nước vào để tăng cường độ ẩm. Vị trí bơm vào ở phía dưới cùng của bầu chiết. Và có một số tình trạng bầu chiết bị liền da ko ra rễ được thì mở bầu ra làm lại trong khoảng đầu.
>>>Xem thêm: phôi mai vàng là gì? Nơi bán phôi mai vàng tốt nhất
- Ươm cành chiết:
khi túa bầu, nên ngâm bầu trong nước khoảng 25 phút, cho rễ hút no nước, rồi mới tháo bao nylon ra trồng, như thế cây chiết sẽ ko mất sức, sống mạnh hơn.
Chúng ta dùng chậu hoặc túi nylon có kích cỡ lớn hơn chậu giâm cành khoảng 1,5 lần. Hoặc đem trồng hay giâm vào giỏ tre.
Riêng chất trồng thì trộn 1 phần trấu + 2 phần tro trấu hoặc 1 phần tro trấu + 1 phần bột vỏ dừa khô.
toá dây và lớp nylon ra khỏi bầu chiết và đặt cành chiết vào chậu (chú ý ko được vùi gốc sâu khỏi cổ rễ cành chiết).
Cắm một cây nọc cho cứng, cột chặt nhánh mai đừng để lay động cây sẽ chết.
Che nắng hay để vào chỗ râm mát 10 - 15 ngày, chỉ tưới nước vừa đủ ẩm. Lúc cây chiết sống mạnh đem từ từ ra nắng, để cây quang hợp tươi tốt hơn.
Các phần khác như: coi sóc, sang chậu,..giống như giâm cành
Ngoài cách chiết như trên, chúng ta có thể chiết bằng cách sau đây mà kết quả cũng tốt. Cách này, còn gọi là chiết treo.
Chúng ta chọn bất kỳ cành mai nào cũng được, miễn nó có vị trí đắc địa cho thao tác là được. Trước khi muốn chiết cành nào thì nên cuốn cho nó hơi cong ngay điểm chúng ta dự kiến là gốc sau này. Và chúng ta cứ để cho điểm đấy bền lâu khoảng 10 - 15 ngày (khi uốn nên chọn pha động).
khi nó đã lâu bền chúng ta sử dụng dao bén cắt bớt 1/3 hoặc 1/2 tại điểm uốn (phía dưới). Sau đấy để khô vài tiếng đồng hồ rồi ấn vào chậu treo và cột chặt vào. Chỉ cần khoảng treo, chúng ta cứ tưới vào chậu để giữ ẩm liên tiếp. Khoảng hai tháng sau, chúng ta xới nhẹ để xem rễ ra nhiều trong chậu chưa. Và giả dụ đã có rễ rộng rãi thì cắt cành chiết rời khỏi cây mẹ. Lưu ý trước khi cắt nên tỉa bớt cành và lá như cách chiết thường nhật.